Hoe verloopt een bemiddeling?
Bemiddeling is een vertrouwelijk en gestructureerd proces van vrijwillig overleg tussen conflicterende partijen, met de medewerking van een onafhankelijke, neutrale en onpartijdige derde, de bemiddelaar. Het bemiddelingstraject doorloopt verschillende fases en verloopt volgens een aantal regels.
Stap 1. Informatief gesprek
Tijdens een informatief gesprek legt de bemiddelaar uit wat bemiddeling inhoudt, wat de spelregels zijn en wat de betrokkenen wel en niet mogen verwachten. Ook de kosten en de verwachte duur van het traject komen ter sprake. De betrokkenen krijgen de kans een korte schets te geven van het geschil, maar er wordt in deze fase nog niet ingegaan op de kern van het conflict.
Stap 2. Bemiddelingsprotocol
Indien de partijen akkoord gaan om het bemiddelingstraject op te starten, dan wordt het bemiddelingsprotocol ter inzage aan de partijen bezorgd. Het protocol is een soort van overeenkomst waarin de principes van bemiddeling worden opgenomen en praktische afspraken en spelregels rond het verloop van het bemiddelingstraject worden vastgelegd.
Zo wordt de vrijwilligheid van de partijen en de strikte vertrouwelijkheid van de procedure benadrukt. Ook het principe van onafhankelijkheid, onpartijdigheid en neutraliteit van de bemiddelaar wordt opgenomen in het protocol.
Eens het bemiddelingsprotocol is ondertekend door alle partijen kan het bemiddelingstraject van start gaan.
Stap 3. Gesprekssessies
De meeste bemiddelingstrajecten nemen één tot vijf sessies van een tweetal uur in beslag. Een sessie vindt om de één à twee weken plaats, rekening houdend met de desbetreffende wensen van de partijen.
De bemiddelaar zal de partijen gedurende deze sessies ruim de kans geven om hun verhaal te doen. Door actief te luisteren, gericht vragen te stellen en een constructieve dialoog te voeren zal hij alle inlichtingen over het geschil verzamelen, de standpunten verduidelijken en op zoek gaan naar de gemeenschappelijke belangen en behoeften van de partijen.
Vervolgens worden alle opties die kunnen leiden tot een oplossing opgesomd en zoeken de partijen samen met de bemiddelaar naar een begin van de best mogelijke oplossing voor het geschil.
Stap 4. Bemiddelingsakkoord
Nadat de bemiddelaar de juridische, financiële en persoonlijke gevolgen van de mogelijke oplossing voor elk van de betrokkenen in kaart heeft gebracht, wordt een ontwerpakkoord opgesteld. Bij een finaal akkoord over alle facetten van het conflict wordt de overeenkomst ondertekend door alle partijen.
Stap 5. Homologatie door de rechtbank
Als de partijen of één van hen dat wensen, dan zal het ondertekende bemiddelingsakkoord ter homologatie worden voorgelegd aan de rechtbank.
Eens gehomologeerd heeft het akkoord dezelfde gevolgen als een vonnis. Bijgevolg zijn alle partijen verplicht het akkoord correct uit te voeren.
Blijkt later dat één van de partijen het gehomologeerde akkoord niet naleeft, dan kan de andere partij het onmiddellijk laten uitvoeren, bijvoorbeeld via een deurwaarder.